[blog] Waarom miauwt een kat eigenlijk?

De kat zegt miauw, de hond doet woef en de kip tokt…. Dit leren wij al van kleins af aan. Maar heb je je ooit afgevraagd waarom een kat miauwt? En doen katten dit ook naar elkaar onderling? Dus de ene kat, komt de andere tegen en zegt 'Miauw!' Waarop de andere kat reageert met 'Miauw-Miauw?' (Vertaald: “hoi, hoe gaat het met jou?” “Goed en met jou?”) Nee, katten miauwen niet naar elkaar. Zij maken eerder geluidjes door te grommen en/of te blazen.

Kat miauwen
 

Hoe katten met elkaar communiceren

De communicatie onderling tussen katten gaat veel verder dan menig mens zich van bewust is. Katten communiceren op verschillende manieren. Denk hierbij aan geluid (vocalisatie), maar zeker ook met lichaamstaal. Dit is uitgebreider dan ik in 1 of meerdere blogs kan beschrijven, maar ik zal een korte opsomming maken van communicatie tussen katten dat je vaak niet eens opmerkt. Of waarvan je zegt dat de katten heel goed samen kunnen leven in hetzelfde huishouden, terwijl de communicatie tussen beide katten dit niet bevestigt.

Elkaar aan blijven kijken, oftewel staren naar de ander

Dit wordt veel gezien bij katten die elkaar niet volledig accepteren. Staren is namelijk een uiting van agressief gedrag. Het zogenaamde ‘fixeren’ vindt vaak vooraf aan een confrontatie plaats. Misschien valt je dit niet eens op. Als ik bij mensen thuis kom op huisbezoek, kijk ik naar alle signalen die de katten afgeven. Een goed voorbeeld hiervan is dat er een kat in de ruimte is. De andere kat in huis, wil ook deze ruimte betreden. Maar bij het zien van elkaar, wordt er naar elkaar gekeken. Dit duurt dan langer dan een paar seconden. De kat die nog niet in de ruimte was, maakt rechtsomkeert en verlaat de ruimte weer. De kat die zich al in de ruimte bevond, geeft een waarschuwing af. Bijvoorbeeld: “Als je nu doorloopt, dan pak ik je!”

Een doorgang blokkeren

Een andere uiting van agressie gaat gepaard met lichaamshouding. Sommige katten blijven prompt voor een doorgang zitten. Dit zorgt ervoor dat een andere kat die doorgang niet zal betreden. Ook dit is een waarschuwing van de ene naar de andere kat. Dit geldt overigens niet alleen voor een situatie bij een deuropening. Denk ook aan het belemmeren van de kattenbak. Als de ene kat op zijn gemak de behoefte wil doen, gaat de andere kat voor het deurtje zitten. Bij de kat die geblokkeerd wordt, kan dit veel stress geven.

Kat aan het staren
 

Lichaamstaal tussen katten

Over lichaamstaal kan ik wel drie aparte blogs schrijven, dus ik houd het nu even kort. Katten communiceren met elkaar ook door houding en gedrag. Bekende houdingen zijn bijvoorbeeld dikke staart, hoge rug en grote pupillen. Ook dit leren wij van kleins af aan. Bange katten worden vaak afgebeeld met een bolle rug en dikke staart. Dit zie je vooral in strips als de kat ergens van schrikt. In de praktijk komt dit enigszins overeen, maar hier komt ook vaak geluid bij kijken. Naast het feit dat een kat deze houding daadwerkelijk aanneemt, zal de kat ook vocaal zijn. En bijvoorbeeld krijsen of grommen.

Communicatie tussen katten met geluid

Katten miauwen nauwelijks naar elkaar. Zij maken uiteraard wel geluiden, maar dat is terug te leiden tot sissen, grommen, blazen of krijsen. In deze vormen kun je nauwelijks het welbekende ‘miauw’ horen. Bij deze genoemde vormen van geluid, ligt mogelijk altijd agressief gedrag ten grondslag. De ene kat vindt de andere kat niet leuk en zal dit laten blijken. Of ze maken juist geluid om de ander op afstand te houden, omdat ze hier angstig voor zijn.

Kat aan het knipogen
 

Knipogen naar elkaar

Katten kunnen knipogen naar een andere kat, maar ook naar mensen. Dit noemen we knipogen, maar is in feite beide ogen langzaam knipperen. Katten gebruiken deze vorm van communicatie naar andere katten, maar ook naar de eigenaren. Het dichtknijpen van beide ogen staat voor een gemoedelijke intentie. “Doe maar rustig, ik ben niets van plan.” Dat is wat ze proberen te zeggen op dat moment. Sommige katten interpreteren elkaar niet altijd juist en weten niet exact wat de ander van plan is. Als de ene kat dan knipoogt en de andere doet dat terug, dan zie je dat beide katten rustig worden. En zich gaan wassen of juist gaan slapen.

Knipogen is ook de enige manier hoe wij mensen met een kat kunnen communiceren. Mocht je een kat hebben die bang is doordat hij geschrokken is van een geluid dan kun je proberen om ook zachtjes met beide ogen te knipogen. Sluit beide ogen rustig en doe ze weer rustig open. Herhaal dit meerdere keren. Soms doet de kat dit terug en ook dan kun je lichaamstaal waarnemen dat de kat rustig wordt.

Communicatie tussen kat en mens

En toch kunnen katten wel degelijk miauwen. Dat klopt helemaal. Katten kunnen op verschillende manieren de ‘miauw’ laten horen. Is je opgevallen dat deze vorm van communicatie alleen tegen mensen gedaan wordt? Katten zijn namelijk super slim en weten hoe ze moeten miauwen en met welke klank en lengte, zodat wij hen begrijpen. Met andere woorden: ze weten precies hoe zij moeten klinken om te krijgen wat ze willen. Ze hebben ons in feite geleerd om daarop te reageren. En wij eigenaren vinden het fijn dat we ons huisdier begrijpen. Toch?

Als ze Mèeèuwww zeggen, weten wij dat ze brokjes/blikvoer willen. Indien ze korte Miauw-Miauwtjes laten horen, dan willen ze geaaid worden. Dit is uiteraard per kat en situatie verschillend, maar hopelijk begrijpen jullie wat ik probeer te zeggen.


Over de auteur

Anneke Houbraken is gediplomeerd gedragstherapeut voor katten. Sinds 2014 heeft ze een eigen praktijk, Miauw-Kattentherapie. Ze is geboren op een boerderij en altijd omringd geweest door verschillende dieren. Toch trokken katten haar aandacht. Naast eigenaren en hun kat(ten) helpen met het oplossen en voorkomen van probleemgedrag, verzorgt Anneke op regelmatige basis lezingen en workshops over kattengedrag. Daarnaast is ze gastdocent op het Helicon MBO-Den Bosch, waar ze vol enthousiasme vertelt over het gedrag van katten. Natuurlijk heeft ze zelf ook katten. Drie stuks: een kruising Europees korthaar en twee Ragdolls.


Miauw Kattentherapie: www.miauw-kattentherapie.nl    |   KatKado: www.katkado.nl