Vuurwerk en katten, een slechte combinatie! [blog]

De gezellige decembermaand is in volle gang en veel mensen hebben de kerstboom gezet in afwachting van de feestdagen. En op 31 december luiden we het nieuwe jaar feestelijk in! Toch? Voor veel huisdieren, waaronder katten, is dit echter een afschuwelijk etmaal met veel lawaai, harde onvoorspelbare knallen en lichtflitsen. Hoe kunnen wij onze katten het beste voorbereiden op deze jaarwisseling? Wat is voor deze huisdieren prettig en wat juist niet?

Vuurwerk kat

Katten veilig binnen houden gedurende de jaarwisseling

Gelukkig denken en doen de meeste eigenaren dit, maar helaas niet iedereen. Katten die normaliter buiten mogen komen, zullen dat op oudjaarsdag ook gewoon doen. Rotjes en andere klappers zijn vaak favoriet bij kinderen en steken dat op oudjaarsdag af. Liefst ’s morgens vroeg al! Deze geluiden kunnen de kat dermate laten schrikken, dat hij wegvlucht en de weg terug niet kent. Of simpelweg niet terug durft te gaan door al het lawaai. Hij zal niet de eerste (en vermoedelijk ook niet de laatste zijn…) die vermist raakt met oud&nieuw. Daarbij bestaan er ook mensen die het leuk en stoer vinden om vuurwerk naar dieren te richten of te gooien. Of erger…. Wacht daarom niet af en houdt jouw kat deze dag binnen. Veiligheid voor alles! Denk hierbij ook aan het afsluiten/vergrendelen van een eventueel kattenluik.

Katvriendelijke aanpassingen in huis

Om te beginnen ga je zelf zoveel mogelijk de normale routine handhaven. Katten houden van voorspelbare zaken en daarom is het belangrijk om vaste patronen uit te voeren. Denk hierbij aan tijdstip van eten geven, douchen, ontbijten, etcetera. Zorg dat de kat overal kan en mag zijn in huis. Elke beschikbare ruimte moet ook daadwerkelijk bereikbaar zijn. Zet deuren op een kier om te zorgen dat er altijd een vluchtmogelijkheid aanwezig is. Dat geeft een prettig gevoel. Schuilplekjes uitbreiden in verschillende ruimtes is ook fijn. Katten houden van schuilen en verstoppen, dat geeft hen een veilig gevoel. Dit hoeft niet moeilijk of ingewikkeld te zijn. Denk maar aan kartonnen dozen. Wellicht kun je deze opsparen van alle gekregen of juist bestelde cadeautjes met Sint en kerst?

Mocht de kat zich gaan verstoppen en weinig laten zien, dan is dat deze dag normaal. Je kan de kat tegemoet komen door het aanbod van voer en water (nog) meer te verspreiden. Zet extra bakjes water en voer neer. Voorbeeld: de kat zit onder het bed in de slaapkamer, omdat er 20 minuten geleden een rotje afgestoken werd. De kat heeft misschien honger of dorst, maar gaat echt niet naar beneden om te eten. Op de slaapkamer voelt de kat zich op dit moment prettig. Als daar dan juist voer en water aangeboden wordt, maak je de stap kleiner om haar te laten drinken of eten.

Sowieso is het aan te raden om de kat ’s morgens eventueel extra voeding te geven. Mocht ze dermate schrikken van geluiden, kan het zijn dat ze de rest van de dag weinig tot niets meer eet. Dan heeft ze in de ochtend extra binnen gekregen.

Beperk geluid & licht van buitenaf

Sluit gordijnen (en eventueel rolluiken) en doe binnen de lampen aan. Op deze manier komen de lichtflitsen van buiten veel minder hard ‘binnen’. Houd ook ramen en deuren gesloten, zodat geluiden beperkt blijven. Het is verstandig om de hele dag een achtergrondgeluid in huis te hebben. Radio of tv aan op gemiddeld volume is dan perfect. Je dient wel rekening te houden dat deze zender géén vuurwerkgeluiden laten horen.

Anti-vuurwerk pilletje voor de kat. Do or Don’t?

Mensen zijn veelal van de praktische oplossingen die weinig tijd en handeling vergen. Dus een pilletje tegen vuurwerkangst is ideaal, toch? Soms wel en soms niet. Dat ligt aan de werkzame stof per medicijn. Vaak zijn natuurlijke rustgevers geen probleem, denk hierbij aan Zylkene, Telizen of Feliway. Het verschilt per merk en medicatie, maar vaak is het verstandig om hier 2 weken van tevoren mee te starten. Vraag het altijd na bij de dierenarts, wil je zekerheid hebben.

Blijf ver uit de buurt van de ‘zogenaamde wonderpil’ die VETRANQUIL heet. Deze bevat de werkzame stof Acepromazine. Dit zit overigens in meerdere medicatie tegen angst, maar Vetranquil is de bekendste. Als je dit gebruikt voor jouw kat, weet je in ieder geval zeker dat je een trauma voor vuurwerk bezorgt. Dit middel verslapt de spieren, maar hersenen, ogen en oren blijven volledig intact. Een kat hoort en ziet alles, maar kan simpelweg niet reageren. Eigenaren denken dat een kat heerlijk relaxt ligt, omdat deze niet wegloopt of wegkruip. Deze katten zijn letterlijk gevangen in hun eigen lichaam en dat in vol bewustzijn.

Vetranquil is bedoeld voor (sedering) kalmering tijdens transport, verhokken of agressie. En dient in mijn ogen weloverwogen voorgeschreven te worden door een dierenarts. Het is absurd  dat deze middelen voor elke particulier vrij online verkrijgbaar zijn.

Trainen met vuurwerkgeluid

Er bestaan speciale vuurwerk-CD’s om katten (en honden) te trainen met geluid. Dat is een perfecte optie, maar moet vaak al geruime tijd mee begonnen worden. Denk aan de maand oktober, dus dan ben je nu al te laat. Met deze trainingen kun je het geluid van vuurwerk stapsgewijs aanleren. Echter blijkt de training niet voldoende te zijn om katten helemaal voor te bereiden op de jaarwisseling. De knallen blijken in werkelijkheid harder te zijn en meer variatie. En daarbij komt dat lichtflitsen intens binnen komen.

Vuurwerk behoort tot acute stress

Acute stress is van tijdelijke duur. Je lichaam reageert op een prikkel en zorgt ervoor dat je klaar bent om daadwerkelijk te reageren. Door onder andere aanmaak van stresshormonen. Stel, je hoort en schrikt van het geluid van 2 auto’s die botsen. Wat ga je doen? Schiet je te hulp, ren je misschien juist weg of blijf je stilstaan? Dit noemen we ook wel FFF : Fight Flight Fright -reactie. Moet je vechten, vluchten of bevriezen? Dit is een natuurlijk proces wat hoort bij acute stress. De prikkel die dit oproept duurt maar eventjes en zodra deze weg is, komt je lichaam weer terug in normale staat. Vuurwerk is tijdelijk.

Mag een kat schrikken van vuurwerk?

Mijn gezond boerenverstand zegt dat het heel normaal is dat een kat schrikt van vuurwerk. Dat doe ik zelf immers ook. Daarnaast vind ik het eigenlijk goed en prettig dat mijn kat een harde knal niet als ‘normaal geluid’ beschouwt. Want laten we eerlijk zijn, dat is ook niet normaal. Zitten mijn katten heerlijk buiten in de tuin en ze horen een hard geluid wat niet alledaags is, ben ik eigenlijk blij dat ze veilig naar binnen gaan waar ze zich vertrouwd voelen. Iedereen mag dit zelf bepalen, maar we moeten de realiteit niet uit het oog verliezen.

Een kat troosten mag niet, je beloont de angst… maar is dat ook zo?

De afgelopen jaren is hier veel onderzoek naar gedaan en discussie over geweest. Er werd altijd gezegd dat je een kat of hond niet mag troosten als deze angstig is. Dan zou je de angst bevestigen of belonen. Gelukkig is uit onderzoek gebleken dat dit niet klopt. Een kat voelt zich veilig en prettig bij jou. Als de kat in angstsituaties jou opzoekt om genegenheid te krijgen, moet je dit geven. Hoe sneu is het als je juist dán, de kat gaat negeren. Zit de kat verstopt onder het bed, laat deze rustig zitten. Je moet jezelf niet opdringen, maar dat geldt in alle situaties.

Komt de kat naar jou toe als deze schrikt van een geluid of iets anders, beloon dan juist de kat dat zij je opzoekt. Ga even knuffelen of geef een goede aai over de kop. Geef de kat de aandacht die ze prettig vindt. Dat doe je de rest van het jaar ook (hoop ik tenminste), dus zeker dit etmaal van oud&nieuw.

Succes allemaal en vergeet niet te genieten van deze feestmaand!


Over de auteur

Anneke Houbraken is gediplomeerd gedragstherapeut voor katten. Sinds 2014 heeft ze een eigen praktijk, Miauw-Kattentherapie. Ze is geboren op een boerderij en altijd omringd geweest door verschillende dieren. Toch trokken katten haar aandacht. Naast eigenaren en hun kat(ten) helpen met het oplossen en voorkomen van probleemgedrag, verzorgt Anneke op regelmatige basis lezingen en workshops over kattengedrag. Daarnaast is ze gastdocent op het Helicon MBO-Den Bosch, waar ze vol enthousiasme vertelt over het gedrag van katten. Natuurlijk heeft ze zelf ook katten. Drie stuks: een kruising Europees korthaar en twee Ragdolls.


Miauw Kattentherapie: www.miauw-kattentherapie.nl