Territorium van de kat, hoe zit dat precies?

Over de kat en zijn territorium gaan veel verhalen. Als een kat naast de bak plast, denken veel eigenaren dat de oorzaak ‘territorium’ is. Zijn er meerdere katten in huis en vinden er ‘gevechten’ plaats, dan komt dat doordat de kat het territorium niet wil delen… Maar klopt dit ook? Zijn het feiten of juist fabels? Om inzicht te krijgen in een territorium, moet je weten wat het nu precies betekent.

Kat voor luxaflex
 

Leefgebied & Territorium van een kat

Hoe zit dit bij buitenkatten?

Veel mensen denken dat een territorium zo groot is als de kat rondstruint. Dat is helaas niet waar. Het territorium van de kat noemen we ook wel ‘de veilige kern’. Dit gebied hoort veilig te zijn en vertrouwd. Normaal gesproken is dit dus het huis waar de kat leeft. Voor buitenkatten reikt dit vaak tot de eigen tuin/erf.

Alle ruimte daaromheen waar de kat zich bevindt, behoort tot het leefgebied. bij ongecastreerde katers kan dit 2 tot 3 keer zo groot zijn dan poezen. Katers struinen meer af, vaak zoekende naar krolse poezen in de omgeving. De grootte van het leefgebied is ook afhankelijk van het voedselaanbod en populatiegrootte van de katten. Bijvoorbeeld hoe meer katers op een boerderij, hoe groter en gescheiden de leefgebieden zijn.

Territorium één kat op boerderij
Een voorbeeld van een territorium en leefgebied van één kat op de boerderij.

Territorium meerdere katten

En een voorbeeld van meerdere katten met ieder hun eigen leefgebied. Het territorium wordt over het algemeen samen gedeeld.
 

Hoe zit dit bij binnenkatten?

Bij veel binnenkatten is het leefgebied gelijk aan het territorium. Katten worden beperkt in hun vrije toegang buiten de grenzen van bijvoorbeeld de tuin.

Wil je meer weten en leren over grenzen van territorium en leefgebieden, dan heeft de BBC een superleuke documentaire gemaakt: The Secret Life of the Cat – Horizon. De link naar de documentaire vind je HIER.

Hebben katten binnenshuis hun eigen ‘terrein’?

Gebruik van paadjes in huis.

Katten kunnen prima samenleven, maar in veel huishoudens is er eerder sprake van elkaar gedogen dan werkelijk mogen. Onze viervoeters kunnen in onze ogen uitermate goed toneel spelen wat dat betreft! Zeker met huisbezoeken ten behoeve van gedragstherapie kom ik vaak bij mensen thuis waar de katten in feite gescheiden leven. Zonder dat een eigenaar dit in de gaten heeft!

Katten die elkaar niet mogen, zorgen toch dat ze samen in hetzelfde huis kunnen wonen. Hoe doen ze dat dan? Ik laat de discussie van ene kat op zolder en andere beneden even achterwege. Het gaat nu om de katten die samen een huis delen, maar toch ‘afspraken’ met elkaar gemaakt hebben. Deze zogenaamde afspraken noemen we Time-Sharing.

Wat is Time-Sharing?

Time-Sharing zijn de onderlinge afspraken die katten maken om ervoor te zorgen dat elke kat toch controle heeft in een bepaalde ruimte én op bepaald tijdstip. Ze spreken/gedogen elkaar op een bepaald tijdstip en plek. Hoe dan? Voorbeeld; kat A mag altijd ’s morgens voordat jij naar je werk gaat, bij de voordeur zitten en door het raampje kijken. Dit terwijl kat B je juist altijd opwacht bij thuiskomst achter datzelfde raampje. Kat A is hier ’s morgens ‘de baas’ en Kat B in de namiddag/avond.

Kat

Ditzelfde kan gelden voor een plaatsje op de bank. Kat A komt ’s avonds altijd bij je liggen en kat B ligt op dezelfde plek ’s ochtends heerlijk te chillen. Het is ontzettend leuk om dit eens voor jezelf te bekijken hoe het zit met de verhoudingen tussen jouw viervoeters. Doen zij ook aan Time-Sharing?

Markeren van hun territorium

Katten bakenen hun territorium altijd af…?

Het is een foute gedachte dat katten altijd hun grenzen markeren. Dit is niet het geval. Markeren doen katten op verschillende manieren, maar altijd door middel van geur. En niet alleen urine-geur, zoals sproeien. Ook geuren zoals feromonen. Deze worden afgezet door kopjes te geven en te krabben. (Feromonen zijn per kat uniek en worden afgezet door de geurklieren. Geurklieren bevinden zich o.a. bij de mondhoeken, tussen voetzolen en aanzet staart.)

Maar deze geuren worden niet langs de muren van het huis afgezet. Nee, katten gebruiken veel liever favoriete objecten, zoals de hoek van een tafel of stoel die midden in de kamer staat. Deze objecten staan dus niet tegen het raam, zodat ze bij de grens zitten van het territorium.

Hoe zit het dan met drollen die niet begraven worden?

Katten zijn erg hygiënisch en proper. Ze zullen in principe altijd hun ontlasting begraven, om ervoor te zorgen dat hun veilige kern schoon blijft. Indien de kat de drollen in de kattenbak niet ondergraaft, kan dit duiden op een gevoel van onveiligheid. Vaak worden drollen in de tuin of daarbuiten juist níet begraven. Ook een vorm van markeren bij katten. Dit doen ze om andere katten erop te attenderen dat die plek bezet is. Vaak zie je in deze gevallen dat de drollen rondom de grenzen van het leefgebied zitten. In dit geval geldt dus wel markeren op de grens.

Hopelijk heb je iets opgestoken van deze uitleg over territorium, leefgebied, markeren daarvan én van het begrip Time-Sharing! Bedankt voor het lezen en mocht je zelf met een probleem zitten met het gedrag van de kat, aarzel dan niet om contact op te nemen!


Over de auteur

Anneke Houbraken is gediplomeerd gedragstherapeut voor katten. Sinds 2014 heeft ze een eigen praktijk, Miauw-Kattentherapie. Ze is geboren op een boerderij en altijd omringd geweest door verschillende dieren. Toch trokken katten haar aandacht. Naast eigenaren en hun kat(ten) helpen met het oplossen en voorkomen van probleemgedrag, verzorgt Anneke op regelmatige basis lezingen en workshops over kattengedrag. Daarnaast is ze gastdocent op het Helicon MBO-Den Bosch, waar ze vol enthousiasme vertelt over het gedrag van katten. Natuurlijk heeft ze zelf ook katten. Drie stuks: een kruising Europees korthaar en twee Ragdolls.


Miauw Kattentherapie: www.miauw-kattentherapie.nl