De waarheid over katten en melk [blog]

Iedereen leert het van kleins af aan. Het oer-bekende liedje 'Poesje mauw, kom eens gauw. Ik heb lekkere melk voor jou! Maar waarom leren we toch dat katten melk drinken? Dat geeft een verkeerd beeld van de werkelijkheid. Katten drinken het misschien erg graag, sommige vinden het lekker, maar de darmen van de kat zijn het hier niet altijd mee eens. Hoe zit het dan?

Kat drinkt melk of water


Melk(suikers): Lactose – Lactase

Hoezo kan een kat niet tegen melk? Kittens drinken toch ook moedermelk? Er bestaat speciale kittenmelk of melk voor volwassen katten en er zijn genoeg katten die dagelijks een schoteltje melk krijgen zonder problemen. Ik begrijp dat dit alles erg verwarrend kan zijn. Daarom heb ik ook besloten om hier uitleg over te schrijven middels een blog.

Een kat krijgt vanaf de geboorte genoeg natuurlijke enzymen die zich in de dunne darm huisvesten. Deze enzymen noemen we 'lactase'. Lactase is in staat om melksuikers af te breken tot galactose & glucose. De melksuikers noemen we 'lactose'. Elk kitten krijgt in feite genoeg lactase-enzymen mee vanaf de geboorte, zodat ze de zuigelingperiode door kan komen. Zodoende kan elk kitten ongestoord melk drinken bij de moederpoes en groot en sterk worden. Dit geldt overigens ook voor de mensen. Bij de mens zijn er genoeg lactase-enzymen tot een leeftijd van 3 jaar ongeveer. Je hebt dus lactase nodig om lactose te kunnen verteren.

Is kitten- of speciale kattenmelk goed?

Als jouw volwassen kat veel last heeft van diarree na het drinken van melk dan kun je er vanuit gaan dat lactose de boosdoener is. Ga voor de zekerheid altijd even naar dierenarts. Ook in verband met uitdrogingsverschijnselen door diarree. Er bestaat speciale kattenmelk, maar wees altijd alert op de aanwezigheid van lactose. Vaak wordt erbij vermeld dat het 'vele malen minder lactose bevat…'. Geen concrete cijfers dus. Bij navraag blijkt dat producten vaak toch nog 5% lactose bevatten. Is kittenmelk of speciale kattenmelk dan per se nodig? Nee, kittens hebben uiteraard wel baat bij goede moedermelk. Hierin zitten ook veel antistoffen die ze nodig hebben voor optimalisatie van de weerstand. Maar als dat niet voor handen is, geef je kittens en volwassen katten gewoon vers water. De prooien die een kat normaliter in de natuur vangt, bevatten ook normaal vocht en geen melk. 

Andere zuivelproducten zoals kaas en slagroom

Veel katten vinden een stukje kaas, lik slagroom of toch een beetje (koffie)melk erg lekker. Er is niks verkeerd om ze iets te geven, maar doe het met mate. Het is namelijk niet zo dat katten totaal geen lactose meer kunnen verdragen op oudere leeftijd. Het is alleen een groot deel minder dan toen ze kittens waren. Bij het overgrote deel althans. Er bestaan altijd nog katten die met gemak een kop melk per dag drinken en nergens last van hebben nadien. Uitzonderingen bevestigen ook hier de regel.

'Poesje mauw…….lekkere melk voor jou…'

Waarom leren we dit aan onze kinderen als het niet klopt? Dat heet mondelinge overlevering van volksliedjes. Oftewel, bij het doorgeven van generatie op generatie zijn er in de loop der jaren woorden veranderd. Het oorspronkelijke lied heeft een totaal andere bewoording gekregen. 

Het liedboekje Moeder de Gans. Baker- en kinderrijmpjes, samengesteld door Marie Hildebrandt, rond 1915 heeft een vergelijkbaar liedje. Dat gaat zo:

Poesje Mauw, poesje Mauw
In de kast staat kabeljauw
Denk eraan, wie snoept krijgt straf
Dus mijn poesje, blijf eraf!

De melodie van deze versie is onbekend, maar zou, gezien de lengtes van regels en lettergrepen, globaal overeen kunnen komen met de huidige melodie zoals wij die kennen.

Als wij in ons huidig kinderliedje het woordje melk vervangen door brok(je) of snoep(je), verandert de rijm niet. En bestaat er bij de volgende generatie geen misverstand over katten en melk.


Over de auteur

Anneke Houbraken is gediplomeerd gedragstherapeut voor katten. Sinds 2014 heeft ze een eigen praktijk, Miauw-Kattentherapie. Ze is geboren op een boerderij en altijd omringd geweest door verschillende dieren. Toch trokken katten haar aandacht. Naast eigenaren en hun kat(ten) helpen met het oplossen en voorkomen van probleemgedrag, verzorgt Anneke op regelmatige basis lezingen en workshops over kattengedrag. Daarnaast is ze gastdocent op het Helicon MBO-Den Bosch, waar ze vol enthousiasme vertelt over het gedrag van katten. Natuurlijk heeft ze zelf ook katten. Drie stuks: een kruising Europees korthaar en twee Ragdolls.


Miauw Kattentherapie: www.miauw-kattentherapie.nl